Ərdoğan Baydenə faktlarla cavab verdi
“Qarabağda Azərbaycan torpaqlarında otuz il əvvəl törədilənlər ortada olduğu halda problemin həlli üçün ABŞ, Rusiya və Fransanın təmsilçiliyi ilə yaradılan Minsk qrupu heç bir iş görmədi, cənab Bayden. Oradakı insanların torpaqlarını işğaldan qurtarmadınız”.
Türkiyə Prezidenti bildirib ki, Azərbaycan torpaqlarının işğalı nəticəsində bir milyondan çox azərbaycanlı öz yurdundan didərgin düşüb: “Həmin bölgədə bütün yaşayış məskənləri, tarixi abidələr ermənilər tərəfindən dağıdılıb, yandırılıb. Orada ermənilər müharibə cinayətləri törədiblər. Əgər soyqırım deyirsinizsə, bunlara baxacaqsınız. Sizin qırmızıdərililəri necə qətlə yetirdiyinizi zatən demirik, bu tarixi fakt ortadadır. Bütün bu həqiqətlər varkən, türk millətini soyqırımla ittiham etməyə haqqınız yoxdur”.
Ərdoğan əlavə edib ki, ermənilər həm də əsr yarımdan bəri mütəmadi törətdikləri terror əməllərini ört-basdır etmək üçün hər il “soyqırım” yalanını ortaya atır: “Böyük vədlərlə ruslar, Avropa və Amerika tərəfindən aldadılan ermənilər həm də utanclarından “soyqırım” məsələsini ortaya atırlar”
Baydenə faktlarla cavab verən Ərdoğan 24 aprel 1915-ci il hadisələrini belə şərh edib:
“Anadolu Osmanlının çox sayda fərqli dindən və inancdan yaşayan insanların coğrafiyası olub. Tariximizə “93 hərbi” deyə keçən hadisəyə qədər bu sülh şəraiti davam edib. Osmanlının son dönəmində qərblilər tərəfindən silahlanaraq bizə qarşı hücumlar baş verib.
Balkan torpaqları bu şəkildə başlayan savaşlarla Osmanlıdan qoparılıb. Eyni vəziyyət Anadolunun şərqində də ermənilərin əli ilə törədilib. Ermənilər ruslarla əlbir olub. Əslində 24 apreldə insan ölümü ilə bağlı heç nə olmayıb. 24 apreldə müharibə şəraitində olan Osmanlının əleyhinə fəaliyyət göstərən xəyanətkar qruplar bağlanıb və onlara rəhbərlik edənlər də həbs olunub.
Bu addım Anadoluda türk və müsəlmanlara qarşı qətliamlar törədən üsyankar qrupları yatırtmaq üçün edilib. Erməni birləşmələri günahsız insanları qətlə yetiriblər. Təkcə Muşda 20 min günahsız insanımızı öldürüblər. Odur ki, Osmanlı dövləti həmin bu cinayətkar erməni qruplarını ölkənin bir yerindən başqa yerinə deportasiya edib, dinc erməni əhalisi bu köçürülməyə daxil olmayıb. Köçürülmə prosesində yetim qalan erməni uşaqlara əcdadlarımız yetimxana evləri açıblar, cənab Bayden!
Tarixi mənbələrə əsaslandığını bildirən R.T.Ərdoğan “Mən Bayden kimi əsassız, sübutsuz danışmıram”, deyə vurğulayıb: “Birinci dünya müharibəsində Osmanlı torpaqlarında 1 milyon 300 min erməni əhalisi yaşayıb. Buyursunlar gəlib, arxivlərə, sənədlərə baxsınlar. Əcəba, ABŞ-da nə qədər sənəd-sübut var?
Arxivlərini aça bilərlərmi? Bu günə qədər ortaq komissiya yaradıb arxivləri araşdırmaq təklifimizə cavab almadıq. İrana gedənlərlə birlikdə bu rəqəm yarım milyona çatmaqdadır. ABŞ açıqlamalarında bildirir ki, ermənilərin köçürülmə və əmlaklarının müsadirə olunması 600 mini keçib, amma, halbuki həqiqi olan rəqəm daha azdır. Həmin dönəmdə deportasiya olunan ermənilər müharibə şəraitində yerdəyişmə prosesində yoluxucu xəstəlik, zəiflik və aclıqdan ölüblər. Bu rəqəm də 150 minə qədərdir.
Əlbəttə, 150 min insan da canlıdır və bu, önəmli rəqəmdir. Amma erməni tarixçilər əsassız, sübutsuz bu rəqəmlərə bir “0” əlavə edib, şişirdirlər. 300 min erməni olduğu yerdə yaşama davam edib. Hazırda da təkcə İstanbulda 100 min erməni yaşamaqdadır. Müharibə sonrası dönənlərlə birlikdə bu rəqəm 650 minə çatıb.
Bu torpaqlarda soyqırıma uğrasaydılar, hər halda geri dönməzdilər, cənab Bayden! Osmanlıdan Suriya, İordaniya və Livana göndərilən ermənilərdən bir qismi ABŞ və Avropaya köçüblər. O gedənlər də soyqırımı yalanlarını dəstəkləməyə çalışmaqdadır. Zatən, o zamanlar da savaşdığımız düşmənlərin istəyi bu idi. Erməniləri bu məkrli ssenarilərindən acımasızcasına, hətta ölülərindən belə istifadə ediblər və edirlər”.
Birinci Dünya Müharibəsində ümumilikdə 17 milyon insan öldüyünü vurğulayan R.T.Ərdoğan bunlardan 10 milyonunun əsasən müsəlman türkü olduğunu deyib: “Çar Rusiyası torpaqlarında yaşayan 100 minlərlə alman və musəvini alman ordusu ilə əməkdaşlıq etdiyi bəhanəsilə sürgünlərdə ölümə məhkum ediblər, Avstriya-Macarıstan da ümumlikdə 100 minlərlə rus əsilli insanı ölüm düşərgələrində güllələyib, asıb, aclıqdan öldürməklə aradan qaldırıblar.
Balkanlarda və Qafqazlarda türklərin 5 milyonu sürgündə olmaqla, ümumilikdə 10 milyonu itkiyə məruz qalıb. Üstəlik, bunu biz yox, Qərb tarixçiləri deyir. Millət olaraq, biz indiyədək bu faktdan istifadə edib, dilə gətirmədik, bu kədəri qəlbimizdə çəkib, irəliyə baxıb, inkişaf yolunu seçdik, amma bəziləri bunu yanlış anlayır.
Heç sərhədlərimizdən kənara çıxmağa da ehtiyac yoxdur. Adanadan Antepə, Maraşadək, İstanbuldan Çanaqqalayadək hər şəhərlərimizdə olan itkilərin hesabını açıqlasaq, bizə yetər. Əgər ermənilərin itkiləri soyqırımı olaraq xarakterizə olunacaqsa, bu rəqəmlərə baxılmalıdır. Amma tarix bizim üçün münaqişə və ədavət aspekti deyil, ibrət və dərsdir”. (apa)