Azyaşlı qızın ana olmasında ailə və cəmiyyətin günahı

Sözsüz ki, 13 yaşında bir qızın ana olması hadisəsində ailənin məsuliyyəti böyükdür və bu vəziyyət ailənin müəyyən çatışmazlıqlarından qaynaqlanır.

Ailənin günahı aşağıdakı aspektlərdə təhlil oluna bilər:

-Ailə uşağın fiziki və emosional təhlükəsizliyini təmin etməli və onun həyatına nəzarət etməlidir. Valideynlər uşaqlarının kimlərlə əlaqədə olduğunu, harada olduğunu və nə etdiyini bilməlidir. Bu nəzarətin olmaması, uşaqların təhlükəli mühitlərə düşməsinə şərait yarada bilər ki, baş verən hadisədə buna şahid olduq.

-Ailə uşağa cinsi tərbiyə və həyat biliklərini necə mümkünsə, qavarayacağı formada verməlidir. Əgər valideynlər bu mövzuda açıq danışmır və uşaqları risklər barədə maarifləndirmirsə, bu, onların yanlış qərarlar verməsinə səbəb ola bilər.

-Qız uşaqlarının təhsildən uzaqlaşdırılması və erkən yaşda evliliklərə təşviq olunması ailə tərəfindən məsuliyyətsiz bir yanaşma sayılır. Təhsilin prioritet olmaması, uşağın özünü inkişaf etdirmək və qərar vermək qabiliyyətlərini məhdudlaşdırır.

Ailə daxilində zorakılıq, həddindən artıq təzyiq, sevgi və ya dəstəyin çatışmaması uşağın özünə inamsızlıq yaşamasına və yanlış addımlar atmasına gətirib çıxara bilər.

Əgər ailədə dəyərlər sistemi düzgün qurulmayıbsa, uşaqların həyatlarında sağlam davranışlar öyrənməsi çətinləşir. Bu baxımdan erkən yaşda münasibətlərə və ya riskli davranışlara şərait yaradan mühit ailənin günahı ola bilər.

Ailənin rolunu gücləndirmək üçün nə etmək olar?

1. Valideynlər maarifləndirilməli və düzgün valideynlik metodlarını öyrənməlidir.

2. Uşaqlarla açıq və dostyana münasibətlər qurulmalıdır.

3. Valideynlər təhsil və həyat biliklərini ön plana çıxarmalıdır.

4. Valideynlər uşaqlarına sevgi, dəstək və təhlükəsizlik hissini verməlidir.

Ailə, uşağın ilk təlim-tərbiyə mühitidir. Onların məsuliyyətsizliyi uşaqların həyatına ciddi təsir edə bilər, buna görə də ailələrin üzərinə böyük yük düşür.

Bu məsələdə cəmiyyət və sosial mühitin də rolu böyükdür.

Cəmiyyətdə təhsil və maarifləndirmə işlərinin zəif olması, erkən nikahların və ya zorakılığın yayılması belə halların yaranmasına səbəb olur. Qızların təhsil alması və özlərini inkişaf etdirməsi üçün şəraitin yaradılmaması da bu məsələdə əsas faktorlardan biridir.

Kifayət qədər geniş və çoxşaxəli mövzu olsa da əsas faktorlardan biri də hüquqsuzluqdur. Baxaq görək hüquqi sistem və qanunlar qızlarımızın normal vətəndaş kimi yetişməsində hansı rolu oynaya bilər.

-Erkən nikahlar və cinsi zorakılıq hallarına qarşı sərt qanunlar mövcud olmalıdır. Bu qanunların tətbiq edilməməsi və ya zəif işləməsi bu problemləri dərinləşdirir.

Əgər bu vəziyyət zorakılıq və ya istismar nəticəsində yaranıbsa, birbaşa günahkar həmin cinayəti törədən şəxs və ya şəxslərdir. Onlar qanun qarşısında məsuliyyət daşımalıdır. Halbuki Ağcabədidə baş verən 13 yaşlı uşağın keysində 23 yaşlı kişi cinayət məsuliyyətinə cəlb olunmayıb, azadlığa buraxılıb.

Belə vəziyyətlərdə cəmiyyətdə hər kəsin üzərinə düşən rol var. Bu, yalnız fərdi məsələ deyil, ümumi bir sosial problem olaraq həllini tapmalıdır.
Qanunsuzluq varsa tələb olunmalı, bu kimi neqativ halların qarşısının alınması üçün ölçü götürülməlidir.

13 yaşında bir qızın ana olması kimi hallarda hökumətin rolu həlledici əhəmiyyət daşıyır. Hökumət bu cür halların qarşısını almaq və uşaqların hüquqlarını qorumaq üçün həm qanunvericilik, həm də icraedici səviyyədə tədbirlər görməlidir.

Hökumət bu problemlərə qarşı kompleks yanaşma tətbiq etməlidir. Bu yanaşma həm preventiv tədbirləri (məsələn, maarifləndirmə və qanunlar), həm də reaktiv tədbirləri (qanunun icrası və yardım mexanizmləri) əhatə etməlidir. Hökumət cəmiyyətdə belə halların azalması və tamamilə qarşısının alınması üçün əsas məsul tərəfdir.

Müsavat Partiyasının Gender Komissiyası
Müsavat Partiyasının Qadınlar Birliyi